วิทยานิพนธ์ฉบับนี้ มีจุดมุ่งหมายที่จะศึกษาลักษณะการเขียนจดหมายเหตุรายวัน พระราชนิพนธ์ในพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว และวิเคราะห์ลักษณะเฉพาะของจดหมายเหตุรายวันชุดนี้ ผลการศึกษาพบว่า พระองค์ทรงพระราชนิพนธ์จดหมายเหตุรายวันชุดนี้ด้วยกลวิธีการประพันธ์ต่าง ๆ คือ ทรงใช้สำนวน โวหาร ภาพพจน์ คำทับศัพท์ และการเรียบเรียงข้อความที่มีเสียงสัมผัส มีดุลแห่งความหมาย และน้ำหนักของเสียงเท่าเทียมกัน ในการนำเสนอข้อมูลในเรื่อง ความเชื่อ ค่านิยม และวิถีชีวิตอันสะท้อนให้เห็นวัฒนธรรมของยุคสมัยนั้นในสถานที่ต่าง ๆ ที่พระองค์เสด็จประพาส ลักษณะเฉพาะที่พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงใช้ในพระราชนิพนธ์จดหมายเหตุรายวันชุดนี้ ได้แก่การใช้ข้อมูลที่แท้จริง ประกอบด้วยการให้ความรู้เกี่ยวกับสถานที่นั้น ๆ ในด้านภูมิประเทศ บ้านเมือง เหตุการณ์สำคัญทางประวัติศาสตร์ท้องถิ่น วิถีชีวิต และวัฒนธรรม ขนบธรรมเนียมประเพณี ทั้งยังทรงแทรกนิทาน ตำนานเกี่ยวกับสถานที่ไว้เพื่อให้ผู้อ่านได้รับความรู้เกี่ยวกับสถานที่นั้น ๆ อย่างครบถ้วน พระองค์ทรงใช้ภาษาที่ง่าย และชัดเจนเพื่อให้ผู้อ่านเข้าใจได้สะดวก และก่อให้เกิดความเพลิดเพลินด้วยการใช้คำสัมผัส การแทรกอารมณ์ขัน และการแทรกคำประพันธ์ พระราชนิพนธ์ชุดนี้ยังมีพระบรมฉายาลักษณ์และภาพถ่ายสถานที่ต่าง ๆ ประกอบไว้ในเล่มช่วยให้ผู้อ่านเกิดจินตภาพที่ชัดเจน ถูกต้องเกี่ยวกับสถานที่นั้น ๆ ได้เป็นอย่างดี ลักษณะเฉพาะดังกล่าวนี้สอดคล้องกับหลักเกณฑ์การเขียนสารคดีท่องเที่ยวในปัจจุบัน แต่ในรัชสมัยของพระองค์ยังไม่มีรูปแบบและหลักเกณฑ์ในการเขียนสารคดีท่องเที่ยวที่ชัดเจนเป็นแบบแผน จึงทำให้เห็นได้ว่า พระราชนิพนธ์จดหมายเหตุรายวันชุดนี้ อาจถือได้ว่าเป็นต้นเค้าการเขียนสารคดีท่องเที่ยวของไทยในสมัยต่อมา