การเสียดินแดนในสมัยต้นรัตนโกสินทร์: การเสียเกาะหมาก (เกาะปีนัง) ให้อังกฤษ พ.ศ. 2329 ; การเสียมะริด ทวาย ตะนาวศรีให้พม่า พ.ศ. 2336 -- การเสียดินแดนให้ฝรั่งเศสและอังกฤษในสมัยรัชกาลที่ 4 - รัชกาลที่ 5: การเสียแคว้นสิบสองจุไทให้ฝรั่งเศส พ.ศ. 2431 ; การเสียดินแดนฝั่งซ้ายของแม่น้ำโขงให้ฝรั่งเศส พ.ศ. 2436 การเสียดินแดนรัฐไทรบุรี กลันตัน ตรังกานู และปะลิส ให้อังกฤษ พ.ศ. 2451