บทคัดย่อการวิจัยครั้งนี้มีจุดมุ่งหมาย เพื่อค้นหาวัตถุประสงค์ และทิศทางในการนำเสนอเนื้อหาในหนังสือพิมพ์ยุคแรกของไทยที่จัดทำขึ้นโดยมิชชั่นนารี ภายใต้เงื่อนไขของสภาพสังคมที่มีลักษณะ “พลวัต” ท่ามกลางกระแสจักวรรดินิยมที่แผ่ขยายเข้ามาในภูมิภาคเอเชียอาคเนย์ ผลการวิจัยพบว่า มิชชันนารีนำเสนอนวัตกรรมของชาติตะวันตก ครอบคลุมทั้งในด้านสังคม การปกครอง เทคโนโลยี ศาสนา การแพทย์ และการโฆษณา โดยมีเป้าหมายเพื่อให้เกิดความตื่นตัวในการสร้างสิ่งสาธารณูปโภค และการโฆษณา ตลอดจนผลักดันให้เกิดการเปลี่ยนแปลงสังคมไปในทิศทางเดียวกับชนชาติตะวันตก ทั้งด้านความคิด การศึกษา ดาราศาสตร์ วิทยาการแพทย์ และการเลิกทาส ภายใต้ความมุ่งหวังสูงสุดที่อยากให้ชาวสยามเปลี่ยนมานับถือศาสนาคริสต์นิกายโปรเตสแตนท์ ทั้งนี้มิชชันนารีได้สอดแทรกความเชื่อทางคริสต์ศาสนา ด้วยการอนุมานถึงพระเจ้าไว้ในเนื้อหาด้านนวัตกรรมว่า พระเจ้าเป็นผู้สร้างปัญหา ความเจริญก้าวหน้า และความสุขทั้งมวลสู่ผู้ที่เคารพศรัทธา การที่มิชชันนารีนำเสนอนวัตกรรมเพื่อการเปลี่ยนแปลงสังคมไทย ควบคู่ไปกับการถ่ายทอดความเชื่อทางคริสต์ศาสนาด้วยการอนุมานถึงพระเจ้า ก็เนื่องจาก “อุดมการณ์ฝ่ายคริสต์” เชื่อว่าการที่จะนำแสงสว่างไปสู่ชนนอกกรีตได้นั้น ไม่เพียงมุ่งลบล้างความเชื่อทางพุทธศาสนา แต่จะต้องเปลี่ยนแปลงโครงสร้างทางสังคมทั้งระบบ อย่างไรก็ตามแนวความคิดเกี่ยวกับการเปลี่ยนแปลงสังคมไทยมิได้ครอบคลุมไปถึงการเปลี่ยนแปลงสถาบันพระมหากษัตริย์ และรากเหง้าของภาษาไทยแต่อย่างใด เนื่องจากมิชชันนารียังเห็นว่ามี “คุณค่าความเป็นไทย” ที่ควรเก็บรักษาไว้